ژنوم انسان 10 ساله شد
پيش بيني 10سال آينده ژنتيک ...


جام جم آنلاين: دانشمندان با گذشت 10 سال از زمان ارائه اولين توالي کامل ژنوم انسان، به استقبال دستاوردها و پيشرفت هاي جديد تر شتافته و آرزوهاي فراواني را براي دهه در پيش رو در سر مي پرورانند.





به گزارش مهر ، در سال 2000 دانشمندان براي معرفي دستاورد «پروژه ژنوم انسان» ، پروژه اي که به رمزگشايي کامل دي ان اي انسان منجر شده بود در کاخ سفيد به بيل کلينتون ، رئيس جمهور آن زمان آمريکا ملحق شدند. با گذشت 10 سال از آن زمان و سالگرد 10 سالگي اين دستاورد بزرگ دانشمندان دستاوردهاي علمي اين پروژه را مورد بررسي قرار داده و اميدوارند با استفاده از اطلاعات به دست آمده از اين پروژه بتوانند پيشرفت هاي آينده را در اين دامنه از علم پيش بيني کنند.

دستاوردهاي پروژه ژنوم انسان

1- بهبود دادن اطلاعات: با همکاري وزارت انرژي آمريکا و موسسه ملي بهداشت، پروژه ژنوم انسان در ترويج رويه کنوني ارائه آنلاين و رايگان اطلاعات پيش گام به شمار مي رود. اين رويه شيوه اي تحقيقاتي را رواج داد که به محققان امکان مي داد با سرعتي بالاتر از گذشته به اکتشاف بپردازند. به گفته فرانسيس کالينز رئيس موسسه ملي بهداشت و يکي از فعالان پيشين در ارائه توالي ژنوم انسان تنها مواردي که دانشمندان فعال در زمينه ژنوم انسان به آن نياز دارند ، اينترنت ، مواد شيميايي ارزان قيمت، ماشين چرخه اي حرارتي و دسترسي به يک ترتيب سنج دي ان اي است.


2- افزودن دي ان اي به «بسته منشاء انساني»: مارک مک کارتي از دانشگاه آکسفورد که بر روي دلايل ژنتيکي ديابت و چاقي مطالعه مي کند، معتقد است پروژه ژنوم انسان ثابت کرد ژن ابزاري ارزشمند براي مطالعه بر روي منشا انسان و تاريخچه مهاجرتهاي انسان هاي پيشين به شمار مي رود. با کمک اطلاعات اين پروژه انسان توانسته است سن واقعي گونه خود و شباهت هاي موجود ميان بسياري از انسانها را کشف کند، به ويژه جمعيت هاي انساني که منشا آنها به 70 هزار سال پيش از آفريقا باز مي گردد. در عين حال اطلاعات ژنتيکي اين پروژه نظريه هاي وابسته به باستان شناسي و زبان شناسي را نيز مورد حمايت و پوشش خود قرار داده است.


3- دستيابي به نشانه هاي منشاء ما قبل تاريخ بيماري ها: پروژه ژنوم به گونه اي به پايه و اساس پروژه هاي ديگري از قبيل HapMap که با هدف کشف SNPها يا چند شکلي هاي تک نوکلئوتيدي شکل گرفته بود تبديل شد. SNPها تفاوتهاي نشانه گذاري ژن ها در ميان اعضاي يک گونه مشابه هستند و حروف مورد استفاده براي نشانه گذاري حروف A,T,C و G هستند. پروژه HapMap کاتالوگي از SNPهاي رايج موجود ميان انسانها است. اين تفاوتها مي توانند بر روي ميزان آسيب پذيري انسانها در برابر بيماري هايي ويژه از جمله سرطان، بيماري هاي قلبي و ديابت تاثيرگذار باشد.



4- کشف کمبود ژن در دي ان اي انسان: قبل از آغاز پروژه ژنوم انسان، برخي از دانشمندان تخمين زده بودند سه بيليون از حروف دي ان اي در تشکيل بيش از صدها هزار ژن نقش دارند اما اطلاعات به دست آمده از اين پروژه نشان داد تعداد ژنهاي موجود در ژنوم انسان از حد انتظار بسيار کمتر است. اين پروژه نشان داد ژنوم انسان داراي 20 هزار تا 25 هزار ژن است و اين به آن معني است که هر يک از ژنها از پيچيدگي هاي بسيار زيادي برخوردارند. به گزارش مهر، به دليل محدوديت حروف دي ان اي استفاده شده در هر ژن مشخص شد در حدود 98.5 درصد از دي ان اي انسان با ژنها در ارتباط نيست و از اين رو برخي اين بخش را «دي ان اي زباله» مي نامند.


5- تحقيقات ژنتيکي بيشتر: از ديگر دستاوردهاي پروژه ژنوم انسان، پرورش دادن نسلهاي جديدتر، سريعتر و ارزان قيمت تري در توالي ژنتيکي بوده است. توالي ژنتيکي که 10 سال پيش از ژنوم انسان به دست آمد اکنون به عنوان مرجعي براي مقايسه اطلاعات به دست آمده از شيوه هاي جديد رمزگشايي ژنوم انسان مورد استفاده قرار مي گيرد.

پيش بيني 10 سال آينده مطالعات ژنتيکي

1- کشف منشاء دقيق انسان: دانشمندان در آينده اي نه چندان دور قادر خواهند بود با مقايسه ژنوم انسانهاي مدرن با ديگر گونه ها منشا دقيق انسانها را در تاريخ کشف کنند.
2- ژن درماني بيماري هاي را ريشه کن خواهد کرد: اين شيوه درماني، درمان با کمک جايگزيني ژن هاي مختل ، طي 10 سال آينده در نهايت به واقعيت تبديل خواهد شد و بسياري از بيماري هاي لاعلاج امروزي را درمان خواهد کرد.


3- تغيير مفهوم ژن: مفاهيم سنتي مي گويند ژن منطقه اي از دي ان اي است که پروتئين ها را رمزگذاري مي کند اما در سالهاي اخير دانشمندان موفق به کشف بخش زباله دي ان اي شده اند، بخشي که پروتئين نمي سازد اما در عين حال از اهميت برخوردار است. اين کشف مي تواند بيانگر اين موضوع باشد که امکان تغيير مفهوم ژن با ادامه يافتن مطالعات ژنتيکي وجود خواهد داشت.


4- شخصي سازي ژنوم به واقعيت تبديل مي شود: متخصصان معتقدند با کمک گرفتن از جديدترين فناوريها تا پنج سال آينده هر انساني قادر خواهد بود به ازاي کمتر از هزار دلار به توالي ژنتيکي خود دسترسي داشته باشد که اين فرايند با گذشت زمان کم هزينه تر نيز خواهد شد.


5- تعيين شخصيت افراد به علم تبديل مي شود: با درک بهتر اطلاعاتي که در ژنوم انسان نهفته است، دانشمندان قادر خواهند بود بر روي تاثيرات فيزيکي و ذهني ژنها بر روي انسان ها اطلاعات بيشتري به دست آورند. به اين شکل در آينده اي دور امکان تشخيص شکل ظاهري و خصوصيات رفتاري يک انسان تنها با کمک گرفتن از اطلاعات ژنتيکي وي امکان پذير خواهد بود.

iran-eng