جستاری در جهان نانو تکنولوژی
فن آوری که دنیا را متحول می کند
جهان امروز بر خلاف دنیای دیروز که تمام توجهش به صنایعی چون نفت و انرژی بود، به سمت فن آوری اطلاعات، مواد جدید، بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی و الکترونیک گرایش پیدا کرده است. با توجه به اینکه عمر صنایعی چون نفت روزی به پایان می رسد سرمایه گذاری در بخش علم و فن آوری توجیه قانع کننده ای پیدا می کند.
فن آوری نانو از هم پوشی علوم فیزیک، شیمی و زیست شناسی بوجود آمده است.این فن آوری مانند هر فن می تواند تغییرات شگرفی در زندگی بشر به وجود آورد از جمله در محیط زیست او.تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم فن آوری نانو بر محیط زیست از جنبه های مختلف قابل بررسی است.در حال حاضر می توان موارد متعددی از کاربرد موادنانوساختاری در حفظ محیط زیست از قبیل نانو *****ها (برای تصفیه پسابهای صنعتی)، نانوپودرها(برای تصفیه گازهای آلاینده خروجی از خودروها و واحدهای صنعتی) و نانو تیوب ها (برای ذخیره سازی سوخت کاملا تمیز هیدروژن ) را برشمرد.
امروزه نانوتکنولوژی و درک قابلیت های عظیم این فن آوری متحول کننده، موجب سازماندهی و تدوین برنامه های ملی فراوانی در بسیاری از کشورهای جهان شده است. تدوین این برنامه ها عمدتا به منظور بهره گیری هر چه بیشتر از قابلیت های نانوتکنولوژی و عقب نماندن کشورها از مسیر تحولات سریع و دستاوردهای رو به رشد این فن آوری صورت پذیرفته است.
این علم با کنترل مواد در مقیاس مولکولی، گشایش اسرار طبیعت در تمام عرصه ها از مهندسی تا پزشکی را نوید می دهد. نانو تکنولوژی در جهانی بسیار کوچک کنترل می شود و هدف آن ساخت اشیای اتم به اتم، مولکول به مولکول و با یک رویکرد از پایین به بالاست، راهی که طبیعت میلیونها سال است انجام می دهد. بسیاری از خواص یک ماده از قبیل رنگ، استحکام و شکنندگی قابل کنترل می شود. امکان تهیه مصالح مناسب و با ویژگی های مورد نظر در بخش های مختلف ساختمان و تاسیسات و تجهیزات سرمایی و گرمایی وابسته به آن با توجه به نیازها و خواسته های ما در جلوگیری از هدر رفتن انرژی و کاهش مصرف انرژی (بصورت مستقیم و غیر مستقیم) نقش بسزایی خواهد داشت.
● آشنایی با فن آوری نانوتکنولوژی
نانوتکنولوژی مطالعه ذرات مواد در مقیاس اتمی برای کنترل آنهاست. هدف اصلی اکثر تحقیقات نانوتکنولوژی شکل دهی ترکیبات جدید یا ایجاد تغییراتی در مواد موجود است. نانوتکنولوژی در الکترونیک، زیست شناسی، ژنتیک، هوانوردی و حتی در مطالعات انرژی بکار برده می شود.
نانوکلمه ای یونانی به معنی کوچک است و برای تعیین مقدار یک میلیاردیم یا ۹ ۱۰ یک کمیت استفاده می شود. چون یک اتم تقریبا۱۰ نانومتر است، این اصلاح برای مطالعه عمومی روی ذرات اتمی و مولکولی بکاربرده می شود.
علم و فناوری نانو ( نانو علم و نانو تکنولوژی) توانایی به دست گرفتن کنترل ماده در ابعاد نانومتری (ملکولی) و بهره برداری از خواص و پدیده های این بعد در مواد، ابزارها و سیستم های نوین است. این تعریف ساده خود دربرگیرنده معانی زیادی است. به عنوان مثال فناوری نانو با طبیعت فرا رشته ای خود، در آینده در برگیرنده همه ی فناوریهای امروزین خواهد بود و به جای رقابت با فن آوری های موجود، مسیر رشد آنها را در دست گرفته و آنها را به صورت « یک حرف از علم» یکپارچه خواهد کرد..
میلیونها سال است که در طبیعت ساختارهای بسیار پیچیده با ظرافت نانومتری ( ملکولی ) – مثل یک درخت یا یک میکروب – ساخته می شود. علم بشری امروزدر آستانه چنگ اندازی به این عرصه است، تا ساختارهایی بی نظیر بسازد که در طبیعت نیز یافت نمی شوند. فناوری نانو کاربردهای را به منصه ظهور می رساند که بشر از انجام آن به کلی عاجز بوده است و پیامدهایی را در جامعه برجا می گذارد که بشر تصور آنها را هم نکرده است.
● نانوتکنولوژی و محیط زیست
از دیر باز آلودگی های مختلف، تهدیدی جدی برای محیط زیست جهانی و زندگی انسان بوده است. در قرن بیست و یکم توسعه فناوری های جدیدی که اقتصاد صنعتی را بدون آسیب رساندن به سلامت انسان و محیط زیست شکوفا نماید، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. توسعه فناوری های جدید ساخت و انتقال و سایر فعالیت های کاهش یا حذف محصولات زیان آور در حین تولید، تصفیه و اصلاح مواد سمی موجود در محیط زیست، مهمترین چالش کنونی جوامع ماست.
علم و مهندسی مقیاس نانو می تواند به طرز چشم گیری شناخت ما را از فرآیندهای مولکولی که در محیط زیست رخ می دهد بهبود بخشد. توسعه فناوری های «سبز» که استفاده، تولید و انتقال محصولات زاید، خصوصا مواد سمی را به حداقل می رسانند به کاهش آلودگی کمک کند. پاک سازی محیط زیست به وسیله زدودن آلودگی از هوا و آب تا رساندن آنها به سطحی که در حال حاضر غیرقابل حصول است، با اندازه گیری پیوسته و به موقع آلودگیها میسر خواهد شد. از این رو افزایش شناخت اثرات نانو تکنولوژی برروی محیط زیست، اجتماع و سلامتی انسان یک امر حیاتی است.
نانوتکنولوژی دوام پذیری منابع طبیعی را تضمین می کند. این فناوری منجر به تغییراتی شگرف در استفاده از منابع طبیعی، انرژی و آب خواهد شد و پساب و آلودگی را کاهش خواهدداد. همچنین فناوری های جدید، امکان بازیافت و استفاده مجدد از مواد، انرژی و آب را فراهم خواهند کرد.
در زمینه محیط زیست، علوم و مهندسی نانو، می تواند تأثیر قابل ملاحظه ا ی در: درک مولکولی فرآیندهای مقیاس نانو که در طبیعت رخ می دهد؛ در درمان مسائل زیست محیطی از طریق کنترل انتشار آلاینده ها داشته باشد. لازم به ذکراست، نانوتکنولوژی توان حذف آلودگی های کوچک از منابع آبی (کمتر از ۲۰۰ نانومتر) و هوا (زیر ۲۰ نانومتر) و اندازه گیری و کاهش مداوم آلودگی در مناطق بزرگتر را دارد.
● نانوتکنولوژی و انرژی
نانوتکنولوژی، منجر به تغییراتی شگرف در استفاده از منابع طبیعی، انرژی و آب خواهد شد و پساب و آلودگی را کاهش خواهدداد. همچنین فنّاوری های جدید، امکان بازیافت و استفادة مجدد از مواد، انرژی و آب را فراهم خواهند کرد..
در زمینه انرژی، نانوتکنولوژی می تواند به طور قابل ملاحظه ا ی کارآیی، ذخیره سازی و تولید انرژی را تحت تاثیر قرار داده و مصرف انرژی را پایین بیاورد. به عنوان مثال، شرکت های تولیدکننده مواد شیمیایی، مواد پلیمری تقویت شده با نانوذرات را ساخته اند که می تواند جایگزین اجزای فلزی بدنه اتومبیل ها شود. استفاده گسترده از این مواد می تواند سالانه ۵/۱ میلیارد لیتر صرفه جویی مصرف بنزین به همراه داشته باشد.
هدایت حرارتی موادی که با فناوری نانو حاصل شده، کاربردهای دیگری نیز ارائه می دهد. ازآنجایی که دانسیته مناسب از این مواد می توانند قادر به هدایت سریع حرارت از سطح تماس به حفره های حرارتی (Heat sinks) باشند، امکان تحقق این مواد اصلاح شده از نظر مقاومت حرارتی مطرح می شود همچنین بعدها ممکن است توسعه مواد عایق کننده و لوله های حرارتی، بهره مندی از اختلاف هدایت حرارتی در طول و عرض لوله ها را تحقق بخشد. یکی ازاین کاربردها می تواند گرم کردن ساختمان ها باشد که جایگزین سیستم های برمبنای مایع موجود، برای گرما دهی طبقات خواهد شد..
مواد، حدود ۷۰ درصد از رشد ناخالص جوامع صنعتی را در یک یا چند زمینه تشکیل می دهند و از این رو برای اقتصاد حیاتی هستند. نانوتکنولوژی تقریبا مسیر تولید انواع نامحدودی از مواد جدید را به شیوه های گوناگون فراهم می آورد. نانو مواد را می توان به صورت مواد جدیدی که اندازه ساختار بنیادی آنها در مقیاس نانومتری طراحی شده تعریف کرد. اصولا مواد نانومتری با کاهش اندازه، در هر مقیاس رفتار جدیدی را بروز می دهند.نانوتکنولوژی اجازه ایجاد مواد و وسایلی با خصوصیات عملکردی و کارایی های جدید را می دهد.
ساخت ابزار در مقیاس مولکولی دارای مزایا و معایب بسیاری است از مزیت های عمده آن می توان به افزایش دقیق و دقت کامپیوترها میلیون برابر بیشتر از کامپیوترهای کنونی, کنترل بیماری توسط نانو لفسورها, کامپیوترها و نانو ابزارها و انجام جراحی های کنترل شده توسط آن ها و هزاران مزیت دیگر نام برد. به طورکلی این فن آوری برای ما آینده ای سریع, ارزان با تولیدات بهتر و محیط زیستی پاکیزه تر به همراه خواهد داشت. اما مهم ترین عیبی که این فن آوری به دنبال خود دارد سوق دادن این فن آوری و استفاده از آن در تولید سلاح های مرگبار است که ارزان بودن این سلاح ها خود نوید خطرناک شدن آینده برای ما را به دنبال دار. در هر صورت حرکت سریع این تکنولوژی با این چالش ها و مزیت ها به صورتی غیرقابل اجتناب به نظر می رسد.
تفاوت اصلی فن آوری نانو با فن آوری های دیگر در مقیاس مواد و ساختارهایی است که در این فن آوری مورد استفاده قرار می گیرند. البته تنها کوچک بودن اندازه مد نظر نیست؛ بلکه زمانی که اندازه مواد دراین مقیاس قرار می گیرد، خصوصیات ذاتی آنها از جمله رنگ،استحکام، مقاومت خوردگی و... تغییر می یابد. نانوتکنولوژی فواید بسیاری برای محیط زیست از طریق کاهش منابع لازم برای تولیدکالاها و افزایش راندمان انرژی فراهم می نماید.فن آوری نانو باعث کاهش وزن هواپیماها (کاهش مصرف سوخت )می شود.
این هواپیماهای کوچکتر می توانند ارزانتر تولید شده و هزین ه بلیت آنها کاهش یافته و تعداد مسافران بیشتری را جابجا کنند.نانوتکنولوژی موجب توسعه محصولات کشاورزی برای یک جمعیت عظیم خواهد شد و راههای اقتصادی تری را برای تص فیه و نمک زدایی آب و بهینه سازی راههای استفاده از منابع انرژیهای تجدید پذیر همچون انرژی خورشیدی ارائه مینماید. انتظار می رود که نانوتکنولوژی نیاز بشر را به مواد کمیاب کمتر کرده و با کاستن آلاینده ها، محیط زیستی سالمتر را فراهم کند. نانو تکنولوژی نظیرهر فن آوری دیگری چونان یک تیغ دولبه است که می توان از آن در مسیر خیر و صلاح و یا نابودی و فنا استفاده به عمل آورد. گام اول در راه بهره گیری از این فن آوری شناخت دقیق تر خصوصیات آن و آشنایی با قابلیت های بالقوه ای است که در خود جای داده است.نانوذرات و سایر مواد مرنبط با آنها اگرچه فن آوری جدیدی را بوجود آورده اند ملی باید خطرات آنها برای سلامتی و محیط زیست نیزدر نظر گرفته شود.
جهان امروز بر خلاف دنیای دیروز که تمام توجهش به صنایعی چون نفت و انرژی بود، به سمت فن آوری اطلاعات، مواد جدید، بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی و الکترونیک گرایش پیدا کرده است. با توجه به اینکه عمر صنایعی چون نفت روزی به پایان می رسد سرمایه گذاری در بخش علم و فن آوری توجیه قانع کننده ای پیدا می کند.
فن آوری نانو از هم پوشی علوم فیزیک، شیمی و زیست شناسی بوجود آمده است.این فن آوری مانند هر فن می تواند تغییرات شگرفی در زندگی بشر به وجود آورد از جمله در محیط زیست او.تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم فن آوری نانو بر محیط زیست از جنبه های مختلف قابل بررسی است.در حال حاضر می توان موارد متعددی از کاربرد موادنانوساختاری در حفظ محیط زیست از قبیل نانو *****ها (برای تصفیه پسابهای صنعتی)، نانوپودرها(برای تصفیه گازهای آلاینده خروجی از خودروها و واحدهای صنعتی) و نانو تیوب ها (برای ذخیره سازی سوخت کاملا تمیز هیدروژن ) را برشمرد.
امروزه نانوتکنولوژی و درک قابلیت های عظیم این فن آوری متحول کننده، موجب سازماندهی و تدوین برنامه های ملی فراوانی در بسیاری از کشورهای جهان شده است. تدوین این برنامه ها عمدتا به منظور بهره گیری هر چه بیشتر از قابلیت های نانوتکنولوژی و عقب نماندن کشورها از مسیر تحولات سریع و دستاوردهای رو به رشد این فن آوری صورت پذیرفته است.
این علم با کنترل مواد در مقیاس مولکولی، گشایش اسرار طبیعت در تمام عرصه ها از مهندسی تا پزشکی را نوید می دهد. نانو تکنولوژی در جهانی بسیار کوچک کنترل می شود و هدف آن ساخت اشیای اتم به اتم، مولکول به مولکول و با یک رویکرد از پایین به بالاست، راهی که طبیعت میلیونها سال است انجام می دهد. بسیاری از خواص یک ماده از قبیل رنگ، استحکام و شکنندگی قابل کنترل می شود. امکان تهیه مصالح مناسب و با ویژگی های مورد نظر در بخش های مختلف ساختمان و تاسیسات و تجهیزات سرمایی و گرمایی وابسته به آن با توجه به نیازها و خواسته های ما در جلوگیری از هدر رفتن انرژی و کاهش مصرف انرژی (بصورت مستقیم و غیر مستقیم) نقش بسزایی خواهد داشت.
● آشنایی با فن آوری نانوتکنولوژی
نانوتکنولوژی مطالعه ذرات مواد در مقیاس اتمی برای کنترل آنهاست. هدف اصلی اکثر تحقیقات نانوتکنولوژی شکل دهی ترکیبات جدید یا ایجاد تغییراتی در مواد موجود است. نانوتکنولوژی در الکترونیک، زیست شناسی، ژنتیک، هوانوردی و حتی در مطالعات انرژی بکار برده می شود.
نانوکلمه ای یونانی به معنی کوچک است و برای تعیین مقدار یک میلیاردیم یا ۹ ۱۰ یک کمیت استفاده می شود. چون یک اتم تقریبا۱۰ نانومتر است، این اصلاح برای مطالعه عمومی روی ذرات اتمی و مولکولی بکاربرده می شود.
علم و فناوری نانو ( نانو علم و نانو تکنولوژی) توانایی به دست گرفتن کنترل ماده در ابعاد نانومتری (ملکولی) و بهره برداری از خواص و پدیده های این بعد در مواد، ابزارها و سیستم های نوین است. این تعریف ساده خود دربرگیرنده معانی زیادی است. به عنوان مثال فناوری نانو با طبیعت فرا رشته ای خود، در آینده در برگیرنده همه ی فناوریهای امروزین خواهد بود و به جای رقابت با فن آوری های موجود، مسیر رشد آنها را در دست گرفته و آنها را به صورت « یک حرف از علم» یکپارچه خواهد کرد..
میلیونها سال است که در طبیعت ساختارهای بسیار پیچیده با ظرافت نانومتری ( ملکولی ) – مثل یک درخت یا یک میکروب – ساخته می شود. علم بشری امروزدر آستانه چنگ اندازی به این عرصه است، تا ساختارهایی بی نظیر بسازد که در طبیعت نیز یافت نمی شوند. فناوری نانو کاربردهای را به منصه ظهور می رساند که بشر از انجام آن به کلی عاجز بوده است و پیامدهایی را در جامعه برجا می گذارد که بشر تصور آنها را هم نکرده است.
● نانوتکنولوژی و محیط زیست
از دیر باز آلودگی های مختلف، تهدیدی جدی برای محیط زیست جهانی و زندگی انسان بوده است. در قرن بیست و یکم توسعه فناوری های جدیدی که اقتصاد صنعتی را بدون آسیب رساندن به سلامت انسان و محیط زیست شکوفا نماید، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. توسعه فناوری های جدید ساخت و انتقال و سایر فعالیت های کاهش یا حذف محصولات زیان آور در حین تولید، تصفیه و اصلاح مواد سمی موجود در محیط زیست، مهمترین چالش کنونی جوامع ماست.
علم و مهندسی مقیاس نانو می تواند به طرز چشم گیری شناخت ما را از فرآیندهای مولکولی که در محیط زیست رخ می دهد بهبود بخشد. توسعه فناوری های «سبز» که استفاده، تولید و انتقال محصولات زاید، خصوصا مواد سمی را به حداقل می رسانند به کاهش آلودگی کمک کند. پاک سازی محیط زیست به وسیله زدودن آلودگی از هوا و آب تا رساندن آنها به سطحی که در حال حاضر غیرقابل حصول است، با اندازه گیری پیوسته و به موقع آلودگیها میسر خواهد شد. از این رو افزایش شناخت اثرات نانو تکنولوژی برروی محیط زیست، اجتماع و سلامتی انسان یک امر حیاتی است.
نانوتکنولوژی دوام پذیری منابع طبیعی را تضمین می کند. این فناوری منجر به تغییراتی شگرف در استفاده از منابع طبیعی، انرژی و آب خواهد شد و پساب و آلودگی را کاهش خواهدداد. همچنین فناوری های جدید، امکان بازیافت و استفاده مجدد از مواد، انرژی و آب را فراهم خواهند کرد.
در زمینه محیط زیست، علوم و مهندسی نانو، می تواند تأثیر قابل ملاحظه ا ی در: درک مولکولی فرآیندهای مقیاس نانو که در طبیعت رخ می دهد؛ در درمان مسائل زیست محیطی از طریق کنترل انتشار آلاینده ها داشته باشد. لازم به ذکراست، نانوتکنولوژی توان حذف آلودگی های کوچک از منابع آبی (کمتر از ۲۰۰ نانومتر) و هوا (زیر ۲۰ نانومتر) و اندازه گیری و کاهش مداوم آلودگی در مناطق بزرگتر را دارد.
● نانوتکنولوژی و انرژی
نانوتکنولوژی، منجر به تغییراتی شگرف در استفاده از منابع طبیعی، انرژی و آب خواهد شد و پساب و آلودگی را کاهش خواهدداد. همچنین فنّاوری های جدید، امکان بازیافت و استفادة مجدد از مواد، انرژی و آب را فراهم خواهند کرد..
در زمینه انرژی، نانوتکنولوژی می تواند به طور قابل ملاحظه ا ی کارآیی، ذخیره سازی و تولید انرژی را تحت تاثیر قرار داده و مصرف انرژی را پایین بیاورد. به عنوان مثال، شرکت های تولیدکننده مواد شیمیایی، مواد پلیمری تقویت شده با نانوذرات را ساخته اند که می تواند جایگزین اجزای فلزی بدنه اتومبیل ها شود. استفاده گسترده از این مواد می تواند سالانه ۵/۱ میلیارد لیتر صرفه جویی مصرف بنزین به همراه داشته باشد.
هدایت حرارتی موادی که با فناوری نانو حاصل شده، کاربردهای دیگری نیز ارائه می دهد. ازآنجایی که دانسیته مناسب از این مواد می توانند قادر به هدایت سریع حرارت از سطح تماس به حفره های حرارتی (Heat sinks) باشند، امکان تحقق این مواد اصلاح شده از نظر مقاومت حرارتی مطرح می شود همچنین بعدها ممکن است توسعه مواد عایق کننده و لوله های حرارتی، بهره مندی از اختلاف هدایت حرارتی در طول و عرض لوله ها را تحقق بخشد. یکی ازاین کاربردها می تواند گرم کردن ساختمان ها باشد که جایگزین سیستم های برمبنای مایع موجود، برای گرما دهی طبقات خواهد شد..
مواد، حدود ۷۰ درصد از رشد ناخالص جوامع صنعتی را در یک یا چند زمینه تشکیل می دهند و از این رو برای اقتصاد حیاتی هستند. نانوتکنولوژی تقریبا مسیر تولید انواع نامحدودی از مواد جدید را به شیوه های گوناگون فراهم می آورد. نانو مواد را می توان به صورت مواد جدیدی که اندازه ساختار بنیادی آنها در مقیاس نانومتری طراحی شده تعریف کرد. اصولا مواد نانومتری با کاهش اندازه، در هر مقیاس رفتار جدیدی را بروز می دهند.نانوتکنولوژی اجازه ایجاد مواد و وسایلی با خصوصیات عملکردی و کارایی های جدید را می دهد.
ساخت ابزار در مقیاس مولکولی دارای مزایا و معایب بسیاری است از مزیت های عمده آن می توان به افزایش دقیق و دقت کامپیوترها میلیون برابر بیشتر از کامپیوترهای کنونی, کنترل بیماری توسط نانو لفسورها, کامپیوترها و نانو ابزارها و انجام جراحی های کنترل شده توسط آن ها و هزاران مزیت دیگر نام برد. به طورکلی این فن آوری برای ما آینده ای سریع, ارزان با تولیدات بهتر و محیط زیستی پاکیزه تر به همراه خواهد داشت. اما مهم ترین عیبی که این فن آوری به دنبال خود دارد سوق دادن این فن آوری و استفاده از آن در تولید سلاح های مرگبار است که ارزان بودن این سلاح ها خود نوید خطرناک شدن آینده برای ما را به دنبال دار. در هر صورت حرکت سریع این تکنولوژی با این چالش ها و مزیت ها به صورتی غیرقابل اجتناب به نظر می رسد.
تفاوت اصلی فن آوری نانو با فن آوری های دیگر در مقیاس مواد و ساختارهایی است که در این فن آوری مورد استفاده قرار می گیرند. البته تنها کوچک بودن اندازه مد نظر نیست؛ بلکه زمانی که اندازه مواد دراین مقیاس قرار می گیرد، خصوصیات ذاتی آنها از جمله رنگ،استحکام، مقاومت خوردگی و... تغییر می یابد. نانوتکنولوژی فواید بسیاری برای محیط زیست از طریق کاهش منابع لازم برای تولیدکالاها و افزایش راندمان انرژی فراهم می نماید.فن آوری نانو باعث کاهش وزن هواپیماها (کاهش مصرف سوخت )می شود.
این هواپیماهای کوچکتر می توانند ارزانتر تولید شده و هزین ه بلیت آنها کاهش یافته و تعداد مسافران بیشتری را جابجا کنند.نانوتکنولوژی موجب توسعه محصولات کشاورزی برای یک جمعیت عظیم خواهد شد و راههای اقتصادی تری را برای تص فیه و نمک زدایی آب و بهینه سازی راههای استفاده از منابع انرژیهای تجدید پذیر همچون انرژی خورشیدی ارائه مینماید. انتظار می رود که نانوتکنولوژی نیاز بشر را به مواد کمیاب کمتر کرده و با کاستن آلاینده ها، محیط زیستی سالمتر را فراهم کند. نانو تکنولوژی نظیرهر فن آوری دیگری چونان یک تیغ دولبه است که می توان از آن در مسیر خیر و صلاح و یا نابودی و فنا استفاده به عمل آورد. گام اول در راه بهره گیری از این فن آوری شناخت دقیق تر خصوصیات آن و آشنایی با قابلیت های بالقوه ای است که در خود جای داده است.نانوذرات و سایر مواد مرنبط با آنها اگرچه فن آوری جدیدی را بوجود آورده اند ملی باید خطرات آنها برای سلامتی و محیط زیست نیزدر نظر گرفته شود.
نظرات شما عزیزان:
????????: جهان نانو تکنولوژی, نانو تکنولوژی, ,