حلزون
مجموعه توده احشایی ولیگر نسبت به بقیه بدن معمولا معادل ۱۸۰ درجه در خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت می چرخد.
● مقدمه
نرمتنان شاخه ای از جانوران هستند که شامل ۵ رده آمفی نورا ، شکم پایان ، ناوپایان ، دوکفه ایها و سرپایان هستند. حلزونها جزء رده شکم پایان می باشند. حلزونها ، دریازی ، ساکن آب شیرین و یا خشکی اند. توده احشایی اصولا پیچ خورده است و درجه تابیدگی آن یکسان نیست. معمولا صدف دارند. در سر چشم و یک یا دو جفت شاخک وجود دارد و ۳۵۰۰۰ گونه دارند.
● بدن حلزون
بدن شامل قسمتهای زیر است: سر که دارای یک جفت بازوی حسی است، یک پای شکمی و پهن عضلانی که نوعی عمل خزیدن را انجام می دهد و یک توده احشایی پشتی و گنبد مانند که بیشتر اندامهای داخلی در آن جای داشته اند. مرحله لاروی حلزون ولیگر نام دارد که مجهز به یک کمربند مژکی ظریف است و آن را به عنوان عضو شنا بکار می برد. قسمت پشتی ولیگر بعدا کاملا بزرگ می شود و توده احشایی در حال رشد به سمت پشت برآمدگی می بابد. اما این رشد رو به بالا در طرف راست و چپ بطور یکسان صورت نمی گیرد و نتیجه آن پیچ خوردگی توده احشایی و صدفی است که روی این توده را می گیرد.
رشد رو به بالا همچنین سبب می شود که لوله گوارشی به شکل U درآید و مخرج کاملا به دهان نزدیک شود. مجموعه توده احشایی ولیگر نسبت به بقیه بدن معمولا معادل ۱۸۰ درجه در خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت می چرخد. در نتیجه فضای جبه در جلو و در بالای سر قرار می گیرد، آبششها جلویی می شوند، مخرج سوراخهای دفعی و تناسلی همه همگی در جلو قرار می گیرند و به فضای جبه باز می شوند. لوله گوارشی از شکل U به صورت یک قطعه درمی آید و قلب می چرخد.
تحول به صورت تابیدگی بدون تردید نوعی سازگاری با روش زندگی در حال بلوغ است. حلزونها با عقب کشاندن بدن به درون صدف از خود محافظت می کنند و چون صدف یک دهانه بیشتر ندارد، بازشدن دهان و مخرج در یک جا نوعی مزیت محسوب شده و دهان نزدیکتر به زمین خواهد بود. در عین حال با این پیچیدگی قسمتهای سنگین بدن از سر راه دور شده، در روی قسمت عقبی بدن واقع می شوند. در نتیجه مرکز ثقل طوری جابجا می شود که حرکت شکم پای صدف دار آسانتر شود.
در بعضی شکم پایان بویژه لیسه های خشکی و دریازی ، صدف کوچک شده یا از بین رفته است. رشد در این موارد شامل بازشدگی است که در نتیجه توده احشایی تا حدودی یا بطور کامل به جایگاه نوزادی خود برمی گردد. لیسه های ساکن خشکی برای جلوگیری از خشک شدن باید در نقاط مرطوب بسر برند. این جانوران معمولا شبها از جایگاه خود خارج می شوند و از سبزیها تغذیه می کنند. لیسه ها خسارات زیادی به باغها وارد می آورند. فضای جبه همه حلزونهای ساکن خشکی از محفظه آبششی به محفظه ششی تغییر یافته است و این حلزونها از هوا تنفس می کنند. پاره ای از این جانواران ، سازگاری مجدد با محیط آب یافته اند اما هنوز هم با شش تنفس می کنند و برای گرفتن هوا باید گاهگاهی به سطح آب بیایند.
● حلزون چگونه راه می رود؟
حلزون را حتما دیده اید و حتما به راه رفتن این جانور توجه کرده اید. دیده اید با آنکه پا ندارد ولی خیلی راحت بر روی زمین جابجا می شود. حلزون را نرمتنی شکمپا می نامند چرا که در حقیقت تمام قسمت زیرین بدنش ، پای آن بشمار می رود. پس حلزون پایی دارد بسیار پهن و صاف و به کمک عضلات آن خود را بر روی زمین می لغزاند و به این گونه روی زمین راه می رود. این جانور برای آنکه حرکات خود را آسان تر انجام دهد، از غده هایی که در پا شکم خود دارد ماده ای چسبناک می تراود و جاده خود را لیز و هموارتر می کند. پای حلزون یا همان شکمش چنان سخت و نیرومند است که اگر خود را به لبه تیغی بکشد، کمترین آسیبی نخواهد دید.
● شگفتیهای حلزون
حلزون جانوری شگفت انگیز است. حلزون هیچگاه گم نمی شود زیرا از غریزه ویژه ای برخوردار است که هر چه از جایگاه خود دور شود دوباره به راهنمایی این غریزه به همان محل باز می گردد. دیگر از شگفتیهای حلزون آن است که هر چند اندامش فقط حدود ۱۰ گرم وزن دارد ولی قادر است چیزی به وزن ۴۵۰ گرم را کشان کشان بر روی زمین به دنبال خود ببرد. دیگر از شگفتیهای حلزون ، زبانش است. این جانور زبانی دارد که مانند سوهان صدها دندانه ریز بر روی آن روییده است. این همان آلت برنده حلزون است که با آن خوراکش را قطع و ریز ریز می کند. خوراک بیشتر حلزونها انواع گوناگونی از گیاهان است.
● مقدمه
نرمتنان شاخه ای از جانوران هستند که شامل ۵ رده آمفی نورا ، شکم پایان ، ناوپایان ، دوکفه ایها و سرپایان هستند. حلزونها جزء رده شکم پایان می باشند. حلزونها ، دریازی ، ساکن آب شیرین و یا خشکی اند. توده احشایی اصولا پیچ خورده است و درجه تابیدگی آن یکسان نیست. معمولا صدف دارند. در سر چشم و یک یا دو جفت شاخک وجود دارد و ۳۵۰۰۰ گونه دارند.
● بدن حلزون
بدن شامل قسمتهای زیر است: سر که دارای یک جفت بازوی حسی است، یک پای شکمی و پهن عضلانی که نوعی عمل خزیدن را انجام می دهد و یک توده احشایی پشتی و گنبد مانند که بیشتر اندامهای داخلی در آن جای داشته اند. مرحله لاروی حلزون ولیگر نام دارد که مجهز به یک کمربند مژکی ظریف است و آن را به عنوان عضو شنا بکار می برد. قسمت پشتی ولیگر بعدا کاملا بزرگ می شود و توده احشایی در حال رشد به سمت پشت برآمدگی می بابد. اما این رشد رو به بالا در طرف راست و چپ بطور یکسان صورت نمی گیرد و نتیجه آن پیچ خوردگی توده احشایی و صدفی است که روی این توده را می گیرد.
رشد رو به بالا همچنین سبب می شود که لوله گوارشی به شکل U درآید و مخرج کاملا به دهان نزدیک شود. مجموعه توده احشایی ولیگر نسبت به بقیه بدن معمولا معادل ۱۸۰ درجه در خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت می چرخد. در نتیجه فضای جبه در جلو و در بالای سر قرار می گیرد، آبششها جلویی می شوند، مخرج سوراخهای دفعی و تناسلی همه همگی در جلو قرار می گیرند و به فضای جبه باز می شوند. لوله گوارشی از شکل U به صورت یک قطعه درمی آید و قلب می چرخد.
تحول به صورت تابیدگی بدون تردید نوعی سازگاری با روش زندگی در حال بلوغ است. حلزونها با عقب کشاندن بدن به درون صدف از خود محافظت می کنند و چون صدف یک دهانه بیشتر ندارد، بازشدن دهان و مخرج در یک جا نوعی مزیت محسوب شده و دهان نزدیکتر به زمین خواهد بود. در عین حال با این پیچیدگی قسمتهای سنگین بدن از سر راه دور شده، در روی قسمت عقبی بدن واقع می شوند. در نتیجه مرکز ثقل طوری جابجا می شود که حرکت شکم پای صدف دار آسانتر شود.
در بعضی شکم پایان بویژه لیسه های خشکی و دریازی ، صدف کوچک شده یا از بین رفته است. رشد در این موارد شامل بازشدگی است که در نتیجه توده احشایی تا حدودی یا بطور کامل به جایگاه نوزادی خود برمی گردد. لیسه های ساکن خشکی برای جلوگیری از خشک شدن باید در نقاط مرطوب بسر برند. این جانوران معمولا شبها از جایگاه خود خارج می شوند و از سبزیها تغذیه می کنند. لیسه ها خسارات زیادی به باغها وارد می آورند. فضای جبه همه حلزونهای ساکن خشکی از محفظه آبششی به محفظه ششی تغییر یافته است و این حلزونها از هوا تنفس می کنند. پاره ای از این جانواران ، سازگاری مجدد با محیط آب یافته اند اما هنوز هم با شش تنفس می کنند و برای گرفتن هوا باید گاهگاهی به سطح آب بیایند.
● حلزون چگونه راه می رود؟
حلزون را حتما دیده اید و حتما به راه رفتن این جانور توجه کرده اید. دیده اید با آنکه پا ندارد ولی خیلی راحت بر روی زمین جابجا می شود. حلزون را نرمتنی شکمپا می نامند چرا که در حقیقت تمام قسمت زیرین بدنش ، پای آن بشمار می رود. پس حلزون پایی دارد بسیار پهن و صاف و به کمک عضلات آن خود را بر روی زمین می لغزاند و به این گونه روی زمین راه می رود. این جانور برای آنکه حرکات خود را آسان تر انجام دهد، از غده هایی که در پا شکم خود دارد ماده ای چسبناک می تراود و جاده خود را لیز و هموارتر می کند. پای حلزون یا همان شکمش چنان سخت و نیرومند است که اگر خود را به لبه تیغی بکشد، کمترین آسیبی نخواهد دید.
● شگفتیهای حلزون
حلزون جانوری شگفت انگیز است. حلزون هیچگاه گم نمی شود زیرا از غریزه ویژه ای برخوردار است که هر چه از جایگاه خود دور شود دوباره به راهنمایی این غریزه به همان محل باز می گردد. دیگر از شگفتیهای حلزون آن است که هر چند اندامش فقط حدود ۱۰ گرم وزن دارد ولی قادر است چیزی به وزن ۴۵۰ گرم را کشان کشان بر روی زمین به دنبال خود ببرد. دیگر از شگفتیهای حلزون ، زبانش است. این جانور زبانی دارد که مانند سوهان صدها دندانه ریز بر روی آن روییده است. این همان آلت برنده حلزون است که با آن خوراکش را قطع و ریز ریز می کند. خوراک بیشتر حلزونها انواع گوناگونی از گیاهان است.
__________________
نظرات شما عزیزان:
????????: حلزون, ,